Bèo cái

Còn gọi là đại phù bình, bèo ván, bèo tai tượng, bèo tía, thủy phù liên, đại phiêu.
Tên khoa học là Pistia stratiotes L. Thuộc họ Ráy Araceae.

Hình ảnh bèo cái trong thiên nhiên

Mô tả:

Bèo cái là một loài cây mọc nổi trên mặt nước, có bồ không có thân. Lá mọc từ rễ, mọc thành hoa thị ở gốc, phiến lá hình trứng độ dài 2-10cm, mặt trên nhẵn, mặt dưới có lông mịn, những lá ở giữa nhỏ hơn. Thứ mặt trên xanh, dưới hơi tía là tốt. Cụm hoa nhỏ mọc từ giữa các lá, có mo màu trắng nhạt, hình ống không đều. Quả hình quả mọng có nhiều hạt xù xì.
Phân bố, thu hái và chế biến:
Bèo cái được trồng ở khắp các nơi có hồ ao ở nước ta, ở nông thôn cũng như ở thành phố vì toàn cây được dùng để nuôi lớn.
Người ta dùng toàn cây, có thể hái quanh năm nhưng tốt nhất vào mùa hạ là mùa cây có hoa. Thường dùng tươi, không phải chế biến gì đặc biệt. Có khi phơi khô.
Công dụng và liều dùng:
Thường dùng ngoài (nước sắc) để rửa mụn nhọt, nơi mẩn ngứa. Dùng để uống trong chữa mụn nhọt, mẩn ngứa, ho hẹn, xuyễn, thông kinh nguyệt, lợi tiểu tiện.
Dùng ngoài không kể liều lượng. Dùng trong: ngày có thể dùng 50-100g bèo cái tươi. Có thể tăng lên tới 200g tươi.
Những đơn thuốc dùng bèo cái trong nhân dân:
1. Dùng chữa eczema: số lượng bèo cái tùy theo nơi chữa to hay nhỏ, đem về rửa sạch bằng nước thường 3-4 lần, thêm ít muối giã nát, đắp cả nước lẫn cái lên chỗ bị eczema. Thường chỉ đắp 1 hai lần chỗ mẫn không chảy nước nữa và điều trị trong vòng 7-10 ngày là khỏi hẳn. Đồng thời với việc đắp ngoài có hể uống những thang thuốc giải độc có hoa kim ngân, bồ công anh…
2. Đơn thuốc chứa mẩn ngứa: bèo cái 50g rửa sạch, sao vàng, sắc với nước uống hàng ngày. Dùng trong 2-3 ngày.
3. Đơn thuốc chứa hen xuyễn: bèo cái 100g cắt bỏ rễ, bỏ lá vàng, rửa nhiều lần bằng nước cho sạch; cuối cùng có thể rửa một lần bằng nước muối. Vẩy cho ráo nước, giã nhỏ trong cối, vắt lấy nước, thêm nước lọc vào và xiro chanh cho vừa đủ ngọt và đủ 100ml. Ngày có thể uống 2 lần, mỗi lần 1 liều như trên. Thường sau khi uống 10 ngày cơn hen xuyễn đã bớt, uống liên tục trong vòng 2 tháng có khi tới tháng thứ 3. Khi mới uống có thể thấy ngứa cổ trong vòng 10 phút, nhưng sau đó quen dần và hết ngứa.
4. Chữa mụn rộp loang vòng: Rửa sạch vết loét bằng nước sắc bèo cái, rắc lên đấy bèo cái đã đốt thành tro.
Ngoài công dụng trên, bèo cái còn được dùng phối hợp với xà phòng để tẩy các vết trên vải, quần áo, chai, nồi có dầu mỡ, ngâm bèo cái vài ngày sẽ rửa rất chóng sạch.

Nguồn: Theo Cây thuốc và vị thuốc Việt Nam (2004)