Còn gọi là bồ công anh, rau bồ cóc, diếp hoang, diếp dại, mót mét, mũi mác, diếp trời, rau mũi cày.
Tên khoa học Lactuca indica L. Thuộc họ Cúc Asteraceae.
Mô tả:
Bồ công anh là một cây nhỏ, cao 0,60-1m, có thể cao tới 3m. Thân mọc thẳng, nhẵn, không cành hoặc rất ít cành. Lá có nhiều hình dạng; lá phía dưới dài 30cm, rộng 5-6cm, gần như không cuống, chia thành nhiều thùy hay răng cưa to thô, lá phía trên ngắn hơn, nguyên chứ không chia thùy, mép có răng cưa thưa. Bấm lá và thân đều thấy tiết ra nhũ dịch màu trắng đục như sữa, vị hơi đắng. Cụm hoa hình đầu, màu vàng, có loại tím.
Có người gọi cây hoa vàng là hoàng hoa địa đinh và loại hoa tím là tử hoa địa đinh (tử là màu tím). Cả hai loại hoa đều được dùng làm thuốc.
Phân bổ, thu hái, chế biến:
Bồ công anh mọc hoang dại ở nhiều tỉnh miền bắc nước ta, ít thấy trồng. Việc trồng rất dễ dàng bằng hạt. Mùa trồng vào khoảng tháng 3-4 hoặc 9-10. Có thể trồng bằng mẩu gốc, sau 4 tháng có thể bắt đầu thu hoạch.
Thường nhân dân ta hay dùng lá, lá hái về dùng tươi hay phơi sấy khô dùng dần. Thường hay dùng tươi. Không phải chế biến gì đặc biệt. Một số người hái cả cây, cả rễ cắt nhỏ phơi khô để dùng.
Công dụng và liều dùng:
Bồ công anh Việt Nam là một vị thuốc kinh nghiệm trong nhân dân để chữa bệnh sưng vú, tắc tia sữa, mụn nhọt đang sưng mủ, hay bị mụn nhọt đầu đinh. Ngoài ra còn dùng chữa bệnh đau dạ dày, ăn uống kém tiêu.
Liều dùng hàng ngày: 20-40 lá tươi hoặc 10-15 lá khô hay cành và lá khô. Dùng riêng hoặc phối hợp với các vị thuốc khác, thường dùng dưới dạng thuốc sắc có thêm đường cho dễ uống. Còn dùng giã nát đắp ngoài không kể liều lượng.
Đơn thuốc trong nhân dân:
Chữa sưng vú, tắc tia sữa: hái 20-40 lá tươi, rửa sạch, thêm ít muối giã nát, vắt lấy nước uống, bã dùng đắp lên nơi vú sưng đau. Thường chỉ dùng 2-3 lần là đỡ.
Chữa ăn uống kém tiêu, hay mụn nhọt: Lá bồ công anh khô 10-15g, nước 600ml (3 bát), sắc còn 200ml (1 bát) (có thể đun sôi kỹ và giữ sôi trong vòng 15 phút). Uống liên tục trong 3-5 ngày, có thể kéo dài hơn.
Chữa đau dạ dày: Lá bồ công anh khô 20g, lá khôi 15g, lá khổ sâm 10g. Thêm 300ml nước, sắc đun sôi trong vòng 15 phút, thêm đường vào uống (chia 3 lần uống trong ngày). Uống liên tục trong vòng 10 ngày, nghỉ 3 ngày rồi lại tiếp tục cho đến khi khỏi.
Tên khoa học Lactuca indica L. Thuộc họ Cúc Asteraceae.
Mô tả:
Bồ công anh là một cây nhỏ, cao 0,60-1m, có thể cao tới 3m. Thân mọc thẳng, nhẵn, không cành hoặc rất ít cành. Lá có nhiều hình dạng; lá phía dưới dài 30cm, rộng 5-6cm, gần như không cuống, chia thành nhiều thùy hay răng cưa to thô, lá phía trên ngắn hơn, nguyên chứ không chia thùy, mép có răng cưa thưa. Bấm lá và thân đều thấy tiết ra nhũ dịch màu trắng đục như sữa, vị hơi đắng. Cụm hoa hình đầu, màu vàng, có loại tím.
Có người gọi cây hoa vàng là hoàng hoa địa đinh và loại hoa tím là tử hoa địa đinh (tử là màu tím). Cả hai loại hoa đều được dùng làm thuốc.
Phân bổ, thu hái, chế biến:
Bồ công anh mọc hoang dại ở nhiều tỉnh miền bắc nước ta, ít thấy trồng. Việc trồng rất dễ dàng bằng hạt. Mùa trồng vào khoảng tháng 3-4 hoặc 9-10. Có thể trồng bằng mẩu gốc, sau 4 tháng có thể bắt đầu thu hoạch.
Thường nhân dân ta hay dùng lá, lá hái về dùng tươi hay phơi sấy khô dùng dần. Thường hay dùng tươi. Không phải chế biến gì đặc biệt. Một số người hái cả cây, cả rễ cắt nhỏ phơi khô để dùng.
Công dụng và liều dùng:
Bồ công anh Việt Nam là một vị thuốc kinh nghiệm trong nhân dân để chữa bệnh sưng vú, tắc tia sữa, mụn nhọt đang sưng mủ, hay bị mụn nhọt đầu đinh. Ngoài ra còn dùng chữa bệnh đau dạ dày, ăn uống kém tiêu.
Liều dùng hàng ngày: 20-40 lá tươi hoặc 10-15 lá khô hay cành và lá khô. Dùng riêng hoặc phối hợp với các vị thuốc khác, thường dùng dưới dạng thuốc sắc có thêm đường cho dễ uống. Còn dùng giã nát đắp ngoài không kể liều lượng.
Đơn thuốc trong nhân dân:
Chữa sưng vú, tắc tia sữa: hái 20-40 lá tươi, rửa sạch, thêm ít muối giã nát, vắt lấy nước uống, bã dùng đắp lên nơi vú sưng đau. Thường chỉ dùng 2-3 lần là đỡ.
Chữa ăn uống kém tiêu, hay mụn nhọt: Lá bồ công anh khô 10-15g, nước 600ml (3 bát), sắc còn 200ml (1 bát) (có thể đun sôi kỹ và giữ sôi trong vòng 15 phút). Uống liên tục trong 3-5 ngày, có thể kéo dài hơn.
Chữa đau dạ dày: Lá bồ công anh khô 20g, lá khôi 15g, lá khổ sâm 10g. Thêm 300ml nước, sắc đun sôi trong vòng 15 phút, thêm đường vào uống (chia 3 lần uống trong ngày). Uống liên tục trong vòng 10 ngày, nghỉ 3 ngày rồi lại tiếp tục cho đến khi khỏi.
Nguồn: Theo Cây thuốc và vị thuốc Việt Nam (2004)
Nhận xét
Đăng nhận xét