Củ hoàng tinh

Củ hoàng tinh còn được gọi là củ cây cơm nếp hay cứu hoang thảo. Được biết đến là vị thuốc với nhiều cong dụng quý, đặc biệt là công dụng bồi bổ cơ thể, bổ máu, dưỡng huyết, kiện tỳ vị. Dân gian đã sử dụng cây hoàng tinh từ rất lâu làm món ăn vị thuốc, xong những năm gần đây do nhiều nguyên nhân mà giường như mọi người chúng ta hầu như đã lãng quên món ăn, vị thuốc quý này.

Giải thích tên gọi: Theo các tài liệu cổ vì củ hoàng tinh có màu vàng (hoàng = vàng) củ do tinh khí của đất sinh ra, cho nên được gọi là hoàng tinh.

Tên khoa học
Polygonatum kingianum Coll. Cây thuộc họ hành.

Khu vực phân bố
Cây hoàng tinh mọc hoang nhiều ở các tỉnh miền núi phía Bắc nước ta như Hòa Bình, Lào Cai, Điện Biên, Sơn La…. Là một cây thuốc có nhiều giá trị xong đến nay việc thu hái vị thuốc này vẫn dựa hoàn toàn vào nguồn thu hái từ rừng tự nhiên chứ chưa có nơi nào tiến hành trồng.

Hiện nay nhu cầu cây hoàng tinh cho việc sản xuất dược liệu khá cao, nếu tiến hành trồng và nhân giống cây thuốc này sẽ rất khả quan.

Cách trồng cây hoàng tinh: Chọn những nhánh có từ 2 mắt trở lên, cắt bỏ ngọn, dâm vào đất ẩm, khoảng 2 tuần là cây bén rễ. Thời gian trồng cây hoàng tinh khá lâu phải mất 5 năm mới thu hoạch (Đây là điều cản trở để phát triển mạnh cây thuốc này). Thời gian thu hoạch vào mùa thu.

Bộ phận dùng

Thân và củ là thành phần được sử dụng làm thuốc.

* Công dụng của củ hoàng tinh

Củ hoàng tinh có vị ngọt, tính bình. Cây được dùng trong phạm vi nhân dâm (Công dụng của hoàng tinh được ví như vị thuốc thục địa) dùng để bồi bổ cơ thể, đặc biệt là bổ khí huyết, bổ máu, bổ tỳ vị. Sau đây là một số tác dụng chính của vị thuốc này:

Tác dụng bổ trung ích khí huyết, bổ máu

Tác dụng bổ tâm phế (phổi, tim)

Tác dụng kiện tỳ vị, tăng cường tiêu hóa

Tác dụng điều trị phong tê thấp, đau nhức xương khớp

Tác dụng là đẹp: Giúp da dẻ mịn màng, giúp tóc đen bóng

Tác dụng hạ đường huyết và huyết áp thấp

Đối tượng sử dụng

Người mới ốm dậy

Người gầy yếu, thiếu máu, tiêu hóa kém do từ vị hư hàn

Người bị ho, lao lực, làm việc vất vả

Người bệnh phong thấp, đau nhức xương khớp

Người bệnh tiểu đường, huyết áp thấp

Người bình thường không bệnh tật gi dùng củ hoàng tinh hàng ngày sẽ giúp bạn tăng cường sức khỏe, làm đẹp và tăng cường tuổi thọ.

Cách dùng và liều dùng

Liều dùng: 15-20g củ khô sắc với 1 lít nước uống trong ngày. Ngoài ra còn dùng phối hợp với các vị khác.

Củ hoàng tinh có nhiều tinh bột, ngày xưa các cụ kể lại rằng nếu năm nào mất mùa, đói kém thì thường vào rừng lấy củ cây này luộc ăn thay cơm để chống đói, nên cây còn có tên là cứu hoang thảo (cây chống đói).

Đơn thuốc có hoàng tinh

Dùng cho người  lao lực, làm việc vất vả: Hoàng tinh 20g, ý dĩ 10g sắc với 800ml nước, sắc cạn còn 300ml để uống trong ngày.

Dùng cho người bị ho kéo dài: củ hoàng tinh 20g, bách hợp 10g sắc nước uống hàng ngày.

Dùng cho người bệnh tiểu đường: Hoàng tinh 30g, câu kỷ tử khô 10 sắc nước uống hàng ngày.

Dùng cho người bị huyết áp thấp: Hoàng tinh 25g, đẳng sâm 20g, chính cam thảo 1og sắc nước uống hàng ngày.

Dùng cho người bị thiếu máu, bồi bổ cơ thể: Dùng củ hoàng tinh tươi luộc ăn hàng ngày.