Sâm đại hành

Sâm đại hành còn có tên là: tỏi Lào, hành đỏ, tỏi đỏ, hành lào (Hòa Bình), tỏi mọi, kiệu đỏ, co nhọt (Lào).

Cái tên sâm đại hành là do củ của vị thuốc rất giống với củ hành, người dân thường dùng củ để làm thuốc bồi bổ cơ thể nên được gọi là sâm.

Tên khoa học

Tên Khoa học là Eleutherine Subaphylla Gagnep. Họ La dơn (Iridaceae).

Khu vực phân bố

Sâm đại hành thường mọc hoang ở các sườn đồi, bìa rừng hoặc dưới tán rừng. Cây còn được trồng để lấy củ làm thuốc ở nhiều nơi như: Hòa Bình, Hà Tây, Nghĩa Lộ, Nghệ An, Hà Tĩnh … Ở Hà Nội và một số địa phương cũng có nhà trồng, trồng sâm đại hành (tỏi đỏ) rất đơn giản, chỉ việc vùi cây xuống dất như trồng hành, tồng tỏi.

Bộ phận dùng

Bộ phận được dùng làm thuốc của sâm đại hành là củ, loại củ có màu đỏ

Cách chế biến và thu hái

Khi thu hoạch, người dân đào lấy củ về, rửa sạch, bóc lớp vỏ bên ngoài, thái mỏng. Có thể dùng tươi hoặc phơi khô để sử dụng lâu dài. Có thể tán bột sử dụng.

Vị thuốc có màu đỏ, dùng ngâm rượu mùi vị rất thơm ngon.

Thành phần hóa học

Năm 1973 Các nhà khoa học Viêt Nam là:  Lê Văn Hồng và  Nguyễn Văn Đoàn đã nghiên cứu và tìm ra 4 hoạt chất quý trong sâm đại hành đó là: Eleutherin, izoeleutherin, eleutherola và một chất chưa xác định được đặt tên là Ex. Cả ba hoạt chất được tìm thấy trong cây sâm đại hành đều có tác dụng kháng sinh đối với chủng: Staphyllococ-cus aureus

Cây sâm đại hành

Sâm đại hành

* Công dụng

• Tác dụng kháng sinh, điều trị các bệnh viêm nhiễm
• Tác dụng bổ máu, tăng hồng cầu
• Tác dụng tiêu độc, sát trùng, điều trị mụn nhọt.
• Tác dụng điều trị viêm họng, viêm phế quản
• Đối tượng sử dụng
• Trẻ em bị ho hen, viêm phế quản
• Trẻ em bị chốc đầu
• Bệnh nhân viêm họng cấp và mãn tính
• Bệnh nhân mắc bệnh tổ đỉa, vẩy nến, á sừng
• Người bị nhọt đầu đinh, viêm da mủ

Cách dùng, liều dùng

• Sâm đại hành có thể dùng làm thuốc ở dạng tươi hay khô với liều lượng như sau:
• Loại khô dùng từ 10 đến 12gram
• Loại tươi dùng từ: 20 đến 30gram
• Dùng dưới dạng sắc nước uống hay ngâm rượu.
• Sâm đại hành dùng tốt cho trẻ nhỏ để điều trị chốc đầu, mụn nhọt, viêm phế quản dưới dạng nước sắc

Cách sử dụng sâm đại hành sắc nước uống

• Sâm đại hành khô :………… 10-12gram (Trẻ em, này dùng 5-6gram) 
• Sắc với 400ml nước, sắc còn 150ml nước, chia hai lần uống trong ngày trước các bữa chính 15 phút.

Cách ngâm rượu sâm đại hành

• Sâm đại hành khô :……….. 1Kg
• Rượu trắng:………………….. 6 lít
• Ngâm trong thời gian 15 ngày là có thể sử dụng được.
• Ngày uống hai lần trước các bữa chính, mỗi lần uống 1 chén nhỏ 30ml, uống liên tục trong 1 tháng.
• Màu rượu ngâm sâm đại hành có màu đỏ tươi, do sắc của củ sâm, mùi vị thơm ngon và rất dễ dùng, những ngày cuối năm 2015 mà được dùng rượu sâm đại hành thì trong bữa ăn gia đình, chắc chắn không khí tết sẽ càng thêm ấm cúng.

Nguồn: Tổng hợp Online